„Papusza znaczy lalka” była pierwszą premierą gorzowskiego teatru w nowym sezonie artystycznym 2022/23. Spektakl w reżyserii Jacka Głomba wzbudził wiele emocji – nie dziwi zatem fakt, że ludzie Osterwy wykorzystują zainteresowanie widzów do pogłębienia dyskursu wokół postaci cygańskiej poetki.
Wśród zaproszonych do debaty „Wokół Papuszy” gości znaleźli się: Katarzyna Knychalska – autorka sztuki, Lidia Przybyłowicz – działaczka i propagatorka kultury, dr Piotr Krzyżanowski z Akademii Gorzowskiej oraz Tomasz Domagała – krytyk teatralny. Dyskusję moderowała dziennikarka i pisarka Renata Ochwat.
Na początku spotkania poruszony został temat poprzednich realizacji artystycznych inspirowanych życiem i twórczością Papuszy. Czy historia romskiej poetki słusznie potraktowana została jako pretekst teatralnego przedstawienia? Zdaniem autorki Katarzyny Knychalskiej – „żaden temat nie jest dla teatru nieodpowiedni”, natomiast Tomasz Domagała zwrócił uwagę, że największą siłą Papuszy, jako inspiracji spektaklu jest jej tajemniczość.
Tomasz Domagała: Papusza ma jedną wspaniałą cechę dla teatru – jest tajemnicą. Wszystko, co jest tajemnicą ma potencjał do rozrastania się w mit. Nie ma lepszego miejsca niż scena, żeby zbadać kim jest Papusza, jakie jest jej znaczenie. Książki i konferencje naukowe są od badania życia danego człowieka, a spektakl jest od tego, żeby użyć tego życia do opowiedzenia o świecie, o nas.
W podobnym tonie wypowiadała się Katarzyna Knychalska, podkreślająca, że „Papusza znaczy lalka” jest bardziej uniwersalna opowieścią o współczesnej kobiecie niż „biografią jeden do jednego”.
Katarzyna Knychalska: Teatr, przynajmniej ten, który robimy z Jackiem Głombem, nie jest dokumentem i wręcz nie znosi dokumentu. Papusza kolejny raz została do czegoś wykorzystana. Myśmy wykorzystali Papuszę do czegoś dobrego – do opowiedzenia o kobiecie romskiej i kobietach w ogóle – również tych współczesnych.
O swoich przemyśleniach związanych ze spektaklem Teatru Osterwy opowiedziała Lidia Przybyłowicz, która podkreśliła swoje silne związki z gorzowską społecznością romską.
Nie da się być gorzowianinem czy gorzowianką i nie mieć styczności z Cyganami. Idąc na ten spektakl wiedziałam na pewno, że pan dyrektor Głomb podjął się zadania niezwykle trudnego. Ile osób narodowości cygańskiej – tyle opinii. Obecność Romów w Gorzowie jest bardzo silna. Było to takie rzucenie się psom na pożarcie. Dla mnie jest to spektakl o kobiecie, o inności, niezgodzie na to, co nas otacza, o wrażliwości ponadprzeciętnej. To jest spektakl nadzwyczaj aktualny i prawdziwy.
Dr Piotr Krzyżanowski, autor książki „Między wędrówką a osiedleniem. Cyganie w Polsce w latach 1945-1964” oraz współautor publikacji „Cyganie. Mity i fakty”, mówił z kolei o zainteresowaniu tłem historycznym życia Papuszy.
Faktycznie Papusza była wielką tajemnicą i to też pokazuje spektakl. Nie da się jej pokazać w jednym wymiarze. Jej życie było skomplikowane. Byłem ciekawe, jak z punktu widzenia historycznego zostanie pokazana ta historia. Życie Papuszy rozgrywało się w trudnym okresie między koczowniczym a osiadłym trybem życia Cyganów. A warto zaznaczyć, że Cyganie to nie jest monolit – oni dzielą się na wiele grup.
Pod koniec debaty głos zabrał również reżyser przedstawienia, który zwrócił uwagę, że wiedza o Papuszy w Gorzowie nie jest wcale rzeczą powszechną.
Została zamieciona pod dywan, a ten spektakl ma upowszechnić jej życie. Zwróćmy uwagę, że w spektaklu nie pada ani jedno słowo o tym, że Papusza jest z Gorzowa, mówi się natomiast, że „to miasto ją zjada” – powiedział Jacek Głomb.
Warto przypomnieć, że w gorzowskiej realizacji historii o Papuszy w tytułową bohaterkę wciela się sześć aktorek: Marzena Wieczorek, Joanna Ginda, Magdalena Kasperowicz, Magdalena Dwurzyńska, Marta Karmowska oraz Tina Popko. Październikowe i listopadowe pokazy przedstawienia realizowane są w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2022. „Papusza znaczy lalka” w bieżącym miesiącu grana będzie do 10 listopada. Szczegóły repertuaru dostępne są na: https://teatr-gorzow.pl/repertuar.
Konrad Pruszyński
III Lubuski Przegląd Teatrzyków Przedszkolnych
Dziecięce podróże małe i duże
Młody Krytyk Teatralny
II Konkurs na recenzję teatralną spektaklu Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim
Ferie zimowe
Teatr im. J. Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim zaprasza w okresie ferii zimowych na spektakle:
Świąteczne Życzenia
Szanowni Państwo,
Kolejna edycja Małej Reduty Osterwy dobiegała końca!
Juliusz Osterwa, który jest patronem naszego teatru, obrał sobie za cel dotarcie ze sztuką do ludzi, którzy na co dzień nie mają dostępu do kultury. Warto zaznaczyć, że w maju tego roku obchodziliśmy setną rocznicę pierwszego wyjazdu „redutowców”.
Premiera "Pana Twardowskiego"
Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim oraz Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Zielonej Górze aktywnie współpracują ze sobą od trzech lat na rzecz wspierania rozwoju najmłodszych mieszkańców naszego województwa.
SIMONA K. WOŁAJĄCA NA PUSZCZY
Monodram Piotra Rowickiego w wykonaniu Agnieszki Przepiórskiej i reżyserii Anny Gryszkówny.
40. Gorzowskie Spotkania Teatralne- moduł transformacji cyfrowej
W ramach jubileuszowych 40. Gorzowskich Spotkań Teatralnych Teatr im. J. Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim zrealizuje tzw. "moduł transformacji cyfrowej" w ramach Krajowego Planu Odbudowy.
KOZIOŁEK MATOŁEK W KRAINIE ZDROWEJ ŻYWNOŚCI
Teatr im. J. Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim wspólnie z Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa i udziałem Lubuskiego Kuratora Oświaty będzie realizował program pn. „Kupuj świadomie”.
OD-GŁOSY - Słuchowisko
Widziałeś na żywo „radio” w teatrze
Premiera spektaklu "Moja Abba"
W sobotę, 19 października 2024 roku o godz. 19:00 na Scenie Kameralnej Teatru im. Juliusza Osterwy, odbędzie się premiera spektaklu „Moja ABBA” w reż. Tomasza Mana.
WYNIKI NABORU DO GRUPY TEATRALNO-FILMOWEJ
Lista osób zakwalifikowanych do grupy teatralno-filmowej:
40.GORZOWSKIE SPOTKANIA TEATRALNE
40. GORZOWSKIE SPOTKANIA TEATRALNE
Weekend seniora z kulturą w Teatrze Osterwy
Teatr nasz ma przyjemność włączyć się w tegoroczną edycję wyjątkowego projektu, jakim jest „Weekend Seniora z kulturą” - projektu którego głównym organizatorem jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
KOLEJNY BAL U STEFANII
Na kolejny „Bal u Stefanii” zapraszamy w najbliższy piątek, 20 września do teatralnego ogrodu!
Nabór do młodzieżowej grupy teatralno-filmowej
Interesuje Cię teatr i film? Szukasz sposobu, aby twórczo spędzić czas w towarzystwie ciekawych osób?